Maar schijn bedriegt. En wat lijkt dat liegt.

Vandaag is het zaterdag. De dag waarop ons team vrij is. Na Lekker uitgeslapen te hebben en een Griekse douche (lees miezerig klein straaltje) te hebben gehad, is het tijd om jullie een update te geven.

Na de kerst kwam het normale Moria leven weer op gang. Hoewel er meer hulporganisaties rondlopen dan normaal en er dus meer aangeboden wordt, is het voor de kinderen vooral fijn dat ook de normale structuur weer op gang komt. De kinderen staan ruim drie kwartier voor aanvang van hun les al klaar voor de school.

Op donderdag kregen de kinderen rekenen. Ieder kind krijgt 1,5 uur les per dag. In de beginnersklas oefenen we met plus en min. Ik realiseer me hoe moeilijk het moet zijn voor een kind dat nog nooit op school heeft gezeten om in rap tempo te leren hoe de cijfers er in ons alfabet uitzien en deze dan ook nog op te tellen en af te trekken. Ik probeer een jongetje uitleggen wat min is terwijl hij net plus onder de knie heeft. De juf heeft even daarvoor in het Farsi uitleg gegeven, maar voor dit jongetje is het duidelijk nog niet genoeg. Met handen voeten en tekeningetjes probeer ik hem verder te helpen. Langzaam lijkt er iets te landen maar ik voel me aan alle kanten zo machteloos. Vanuit mijn ooghoek zie ik intussen zijn buurjongen krabbelen in zijn schrift. Iets zinnigs komt er niet op papier. Opeens zie ik aan het papiertje om zijn nek dat hij pas deze week op school is gekomen. De jongen kent dus nog niet eens onze cijfers. Ik overleg kort met juf en besluit hier met hem te beginnen. Ik schrijf een 1 in zijn schrift en vragen deze na te schrijven. Het valt hem niet mee, maar het begin wordt gemaakt.

Het schooltje

Vrijdag is de dag van Farsi en crafts. Het eerste uur voel ik me vooral heel dom ik begrijp niks van wat er wordt verteld. Lang leve de docenten uit het kamp die de taal van deze kinderen spreken. Na de pauze gaan we knutselen. We hebben kraaltjes neergezet om armbandjes te maken. In eerste instantie is het vooral heel moeilijk voor de kinderen om tijdens het leegmaken van de tafel van de kralen af te blijven. Ook dit zijn dingen die ze nog heel erg moeten oefenen. Hierna wordt er in opperste concentratie gewerkt. Zelfs de oudere jongens werken hard aan een armband. Als de armband af is mogen ze een mooie kaart kleuren. De puntjes van hun tongen komen nog net niet uit de mond. Als de tijd om is, willen ze nog lang niet naar huis. Daar zijn immers geen stiften en kunnen ze hun werk dus niet afmaken. Gelukkig kunnen we iets uitlopen en geven deze tijd. Dolgelukkig vertrekken de kinderen naar ‘huis’.

Het Farsi alfabet

Knutselen met kralen

Ik merk dat ik na deze dag een beetje verward naar huis ga. Ik had verwacht heel veel ellende en verdrietige gezichten te zien. Maar dat is niet het geval; kinderen lachen, spelen spelletjes en genieten van de activiteiten. Als je niet beter zou weten, zou je denken dat er niet zoveel aan de hand is. Maar dat laatste twee dagen zingen steeds dezelfde woorden door mijn hoofd: ‘Maar schijn bedriegt. En wat lijkt het liegt’. Het komt uit een liedje van Matthijs Buwalda dat over een heel ander thema gaat maar de woorden zijn hier op zijn plaats. Je ziet mensen die buiten hun tent zijn. Mensen die koken en wassen of gezellig samen met andere staan te kletsen. Je zou er bijna een camping gevoel van krijgen. Maar we weten dat deze mensen slecht slapen en het ‘s nachts ontzettend koud hebben. Stress ervaren over hun verleden en toekomst en over de toekomst van hun kinderen. Eten, stroom en veiligheid zijn constant onzekere factoren. Ook de kinderen krijgen dit mee. En hoewel we dus blije gezichten zien, weet je dat niets is wat het lijkt. Als je beter kijkt, zie je het afwijkende gedrag: de kinderen die te veel of juist te weinig aandacht vragen. De kinderen die bedelen om een extra sticker alsof hun leven er vanaf hangt. En ga zo maar door. Wij kunnen hier helaas niks aan doen behalve duidelijke kaders geven. Ik hoop en bid dat ze snel in een situatie komen waarin ze veiligheid gaan ervaren en kunnen gaan ontdekken hoe een hoopvolle toekomst, zonder angst, eruit ziet. 

Mocht je het idee hebben dat dit werk ook wat voor jou is, neem dan contact op met Stichting Bootvluchteling. Ook als je twijfelt of je geschikt bent. Vanaf midden januari tot eind maart komt de stichting mensen tekort. Meld je aan!

Onwijs bedankt voor het meelezen! Volgende keer hoop ik jullie mee te nemen naar de bieb van Moria. Tot dan!

Kennismaking met kamp Moria

Eerst het goede nieuws van vandaag: met mijn bagage is alles goed gekomen! Esther heeft gister bij een meisje dat ook naar Lesbos komt een tas afgeleverd met mijn meest noodzakelijke spullen zodat ik in elk geval alles hier zou hebben. Maar vandaag werd ik gebeld dat mijn koffer op het vliegveld staat. Vanavond kon ik hem daar bij een vriendelijke Griekse medewerkster ophalen!

Gisteren heb ik al mijn energie gestoken in het opruimen van the mansion. Het huis schijnt er in tijden niet zo netjes uit gezien te hebben. Ik heb de keuken schoongemaakt, een was gevouwen, afwas gedaan, de hele reutemeteut. Ik was een typische therapie assistent alleen dan in een vrijwilligershuis. Het was fijn om me op die manier vast nuttig te maken.

Gisteren heb ik ook mijn introductie gehad. Het blijft bijzonder om dingen te horen en om luchtfoto’s te zien terwjl je je nog steeds niet kan voorstellen hoe het nou echt is. Ik hoorde dat mensen drie keer per dag te eten krijgen en daarvoor per keer drie uur in de rij staan. Eten schijnt slecht te zijn. Vlees wordt soms niet goed doorkookt waardoor mensen ook nog eens ziek worden. Het hoofd van de huishouding krijgt 90,- per maand en vervolgens per lid van het gezin steeds minder. Daarvoor kunnen mensen bijvoorbeeld naar de hoofdstad om boodschappen te doen. Ze kunnen en mogen namelijk wel het kamp uit. Verder hoorde ik dat veel mensen op dit moment toestemming krijgen om door te reizen wat betekent dat ze naar Athene kunnen. Mensen zijn daar ontzettend blij mee. Het vervelende is dat wij weten dat in Athene de situatie hetzelfde is of gaat worden en mensen daarmee vale hoop krijgen.

Vanmorgen ben ik voor het eerst naar Moria geweest. Ik zal vooral worden ingezet op ‘The school of hope for children’. De kinderen leren op dit schooltje hun eerste schoolse vaardigheden. Zo moesten ze zich opstellen in twee rijen en de schoolregels opzeggen. Je vraagt je af of ze weten wat ze zeggen, maar toch..
Omdat het de dag voor kerst is, begonnen we met een feestje. De kinderen kregen Zumbales van een van onze vrijwilligers. Dat was erg leuk en voor mij een mooie kans om alle kinderen vast een beetje te leren kennen. Mooi om te zien dat kinderen gewoon kinderen zijn, waar ter wereld je ook komt, en je dezelfde typische kinderen hebt: de verlegen meisjes, de stoere jongens, de baldadige jongens, de prinsesjes en de knuffelaars. Kinderen hier knuffelen ontzettend graag. Zolang zij dat willen, staan we dat toe maar we knuffelen ze niet uit onszelf.
Na de zumbales moesten de kinderen in de rij gaan staan voor een banaan en een flesje drinken. Wat opvalt is dat ze geneigd zijn daar nog een tweede keer in te gaan staan zodat ze wat extra’s krijgen. Goed opletten dus maar ook heel begrijpelijk dat ze proberen extra eten te scoren gezien het feit dat er maar weinig voedsel in Moria is.
Een aantal kinderen vroeg wat er om mijn nek hing. Het was de plattegrond van Moria dus ik zei: ‘Het is Moria’. Zijn antwoordden: ‘Moria is no good, Moria is no good’. Vervolgens wees ik aan waar hun schooltje was, toen zeiden ze: ‘school is good, school is good!’. Triest hoe goed ze doorhebben hoe slecht de plek is waar ze wonen maar fijn dat ze op school iets goeds vinden.
Een pijnlijk moment was de registratie van de nieuwe kinderen. Er waren zoveel meer kinderen die graag naar school wilden dan dat we toe konden laten. Sowieso laten we alleen kinderen tussen de 6en 10 jaar toe maar daarnaast was er ook gewoon te weinig plek. We moesten ouders in een mix van Arabisch/Farsi/Engels en gebarentaal uit gaan leggen dat hun kind niet kon komen. Ik deelde de schoolspulletjes uit aan de kinderen die wel naar school mochten komen en de andere kinderen keken verlekkerd toe. Zij wilden ook wel zo’n mooie map en een doosje potloden.

Na school kreeg ik een tour door het kamp. Ik was goed voorbereid dus ergens viel wat ik te zien kreeg nog soort van mee. De tenten leken redelijk solide. Tot ik me realiseerde dat in een tent ter grootte van mijn studentenkamer vier complete gezinnen wonen. Gene privacy, slechte hygiëne. En dan was het vandaag nog lekker weer. Hoe moet dat zijn als het regenwater langs je tent loopt.
Wat ik al eerder gehoord had, maar me nu weer verteld werd is dat vrouwen hier ’s nachts vaak een luier dragen om niet naar de wc te hoeven. Vroeger lieten ze verpleegkundigen in opleiding een dag een luier dragen om te ervaren hoe dat is. Dat doen ze tegenwoordig niet meer omdat leerlingen dat echt niet willen. Maar vrouwen verkiezen het hier dus om ’s nachts een luier te dragen om maar niet naar de wc te hoeven voor hun eigen veiligheid..

Toen we terug kwamen, gingen we opruimen en overgebleven spullen naar de auto brengen. We hadden bijvoorbeeld bananen en sap over. Het was zo afschuwelijk om langs al die mensen te lopen die het goed kunnen gebruiken maar ze niks te kunnen geven omdat je mensen geen voorkeursbehandeling kan geven.

Sowieso vond ik dat het moeilijkst. Zo vaak ‘nee’ moeten verkopen. ‘Nee, dit is niet voor jou’, ‘nee, je mag niet naar school’, nee je mag geen banaan’.

De rest van de dag was ik bezig met het terugkrijgen van mijn koffer, bijkomen en een gezellige tijd met medevrijwilligers op het strand bij een vuurtje. Morgen hebben we met elkaar een kerstlunch en 's middags zijn we in het kamp om spelletjes te spelen met de bewoners van Moria.

Vertrokken, gevlogen en geland

Hoi! Ik ben Esther. Om jullie op de hoogte te houden van Tamara haar belevenissen op Lesbos, vat ik haar appjes voor jullie samen. Ze leest jullie reacties gewoon mee!

Gisteren was reisdag. Voor zevenen stond Tamara klaar om naar het station gebracht te worden. De afstand was te overzien, de hoeveelheid bagage op de fiets niet te doen. Lang leve helpende handen (en chauffeurs) dus!

Gedurende de reis werden we als thuisfront op de hoogte gehouden. We beleefden mee hoe Tamara haar ontbijt (lees nog kale havermout) tussen ál haar handbagage terechtgekomen was, hoe haar reisgenoten tot op de kruin (of eigenlijk voornamelijk hun kruin) op haar familie leek en hoe op het vliegveld bleek dat die ene koffer met glutenvrij eten en medische spullen toch niet mee mocht als handbagage. Dat laatste zorgde voor wat geschuif met spullen maar verder verliep het inchecken én de rest van de reis heel voorspoedig.

Om 20.50 plaatselijke tijd (een uurtje eerder bij ons) lande Tamara geheel volgens planning op Mytilene. Tijdens deze vlucht vloog ze in een half uur over het stuk zee waarover zoveel mensen in kleine bootjes de overtocht maken én zoveel mensen verdrinken. Confronterend!

Helaas bleek op het vliegveld dat de koffer met dieetvoeding en medische middelen niet aangekomen was. Ook zoeken en bellen leverde niks op. Het vliegveldpersoneel is aan het werk gezet en Tamara is met de vrijwilliger die haar kwam halen vertrokken naar ‘The mansion’, het huis waar de vrijwilligers verblijven. De rest van de avond heeft ze kennisgemaakt met het team en lekker samen gegeten. Een fijne tijd!

De Mansion. Of zoals Tamara zegt: Onze villa. Met de vele kleine (een tot vierpersoons) kamers en het Griekse toilet waarbij je geen wc papier mag doorspoelen.

Vandaag gaat de zoektocht naar de koffer én vervangende opties door. Willen jullie meebidden dat ze op Lesbos voldoende glutenvrij eten vindt en dat het lukt om de juiste medische hulpmiddelen in Griekenland krijgen. Of dat de koffer heel snel gevonden wordt natuurlijk!

Namens Tamara: thanx voor jullie support! Dat doet goed! Morgen bereidt het team zich voor op de nieuwe week en maandag gaat Tamara voor het eerst naar Moria.

De koffers zitten dicht...

Morgen nog één dagje werken en dan vertrek ik. Vandaag heb ik de koffers gepakt. Blugh...wat heb ik daar een hekel aan. Gelukkig kreeg ik mentale hulp van mijn zus die rustig meedacht. Binnen anderhalf uur kon ik de koffers sluiten. Hoera!

Bij het sluiten van de koffers was er nog waren er nog wat luchtgaatjes over. De buurman kwam nog een kerstcadeautje brengen dat ik er dus nog tussen mocht stoppen. Ik ben benieuwd wat er in zit....
Dankzij de flink gespekte bankrekening kon ik ook nog gaatjes vullen met medische materiale: zwachtels, dopjes voor oorthermometers, pincetten, bloedsuikerstrookjes, dextro, paracetamol en ibrubrofen. Het medische team zal daar erg blij mee zijn!

Ben je er klaar voor?

Hey! Hoe is het?! Je vertrekt bijna hé? Ben je er een beetje klaar voor?

Dit is de begroeting die ik van bijna iedereen krijg op dit moment. De vraag of ik bijna vertrek is het makkelijkst te beantwoorden: ja, dat klopt. Vrijdagochtend vertrek ik met de trein naar Düsseldorf, waarvandaan ik naar Athene vlieg. In Athene stap ik over naar het vliegtuig naar Mytilini, waar ik ’s avonds rond acht uur hoop te landen.

Ook de vraag hoe het met gaat, is nog redelijk goed te beantwoorden. Net als de rest van Nederland loop ik snuffend rond. Fruit, thee en slaap worden flink ingezet om het virus te doden. Hopelijk lukt dit nog voor komende vrijdag. Daarnaast ben ik gelukkig heel rustig. Ik slaap goed, kan me goed focussen op de dingen die ik nog moet doen en loop lekker op schema. Alleen de koffer moet nog ingepakt, de katteninstructies doorgegeven aan de buurman en dan is praktisch gezien alles klaar.

Maar dat is natuurlijk niet wat de mensen bedoelen als ze vragen of ik er klaar voor ben. Klaar zijn voor een reis naar Moria is maar gedeeltelijk een checklist die je af kunt vinken. Het helpt natuurlijk om de juiste spullen mee te nemen, maar een reisgids van Moria bestaat helaas niet.

Ik realiseer me elke dag dat ik me er niks bij voor kan stellen wat ik precies mee ga maken. Toen ik drie jaar geleden naar de kust vertrok kon ik goede informatie lezen en filmpjes kijken zodat ik wist wat ik ging doen. Ik wist redelijk goed wat ik ging zien, wie er in de teams aanwezig waren,  wat mijn taak was en hoe ik die ongeveer moest uitvoeren.  Boten, zee, een verrekijker; het waren allemaal woorden uit mijn woordenboek waar ik een goed beeld bij had. En hoewel ik daar natuurlijk nog nieuwe dingen ontdekte en pas echt de geur en smaak van stress en paniek leerde kennen matchte dit allemaal nog redelijk met dat wat ik kende.

Maar ijzeren hekken, zelfverwondend gedrag, uitzichtloosheid en dreiging van (seksueel) geweld… Ik ken het niet. Ik heb daar in mijn relaxte wereldje in Nederland nooit van dichtbij mee te maken gehad. En werkelijk… ik heb geen idee hoe ik me voor moet bereiden.
Ik zie beelden en lees artikelen, ik probeer me in te leven en een voorstelling te maken van wat ik ga zien. Ik probeer te bedenken wat dingen zijn die je wel kan zeggen en wat ook beter niet. Maar aan alle kanten merk ik: ik kan me hier niet echt op voorbereiden. Ik kan me duizend dingen voorstellen, maar of ze kloppen weet ik niet. Hoe graag ik het ook zou willen, ik moet het nu loslaten.

Ik weet dat ik over een twee weken pas echt een beeld zal hebben van Moria. Dat ik dan weet hoe een dag in Moria eruitziet. Waarover mensen stress ervaren en wat je daarin als (vrijwillig) hulpverlener kan betekenen. Ik zal dan weten hoe angst ruikt en uitzichtloosheid eruitziet. Ik vraag me af hoe mijn wereld er daarna uit zal zien.

Ik word deze laatste week stil. Ik geniet van contact met vrienden, familie en kennissen. En ik denk dat dat stil worden het belangrijkste is. Want alleen als ik stil ben kan ik straks echt horen….

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

Dank, dank ontzettend veel dank!

Dank aan alle mensen die geld hebben overgemaakt. Er  is € 2.470,25 binnengekomen, hoe vet is dat! Daarnaast weet ik dat er ook nog mensen zijn die rechtsreeks hebben overgemaakt naar Stichting Bootvluchteling, superfijn!

Dank aan alle mensen die me hebben gesteund in de voorbereiding. Die eens of meerdere keren hebben geluisterd naar de verhalen of even naar me toekwamen om te vragen hoe het ging. Ik waardeer dat absoluut.

Dank aan iedereen die heeft beloofd voor me te zullen bidden. Ik ben daar superblij mee!

Dank aan iedereen die het verhaal heeft gedeeld en de petitie heeft ondertekend. Ik geloof echt in druppels op een gloeiende plaat die uiteindelijk verandering kunnen brengen. Blijf vechten voor de vluchtelingen!

Biecht

Ik moet u wat vertellen. Ik wil niet meer….  De afgelopen maand heb ik enthousiast met velen van jullie gepraat over de missie waar ik deel van uit ga maken. Hoewel ik me de ellende realiseerde was  ik blij dat ik mijn handen uit de mouwen mocht  gaan steken .  Ik genoot van  het enthousiasme dat u met mij deelde, van het geld dat binnenkwam, van de mensen die mijn berichten deelden en daarmee van het feit dat we nieuwe mensen bereikten met het verhaal van Moria.

Maar tegelijk viel ik stil. Het was mijn plan om iedere week een blog te schrijven, maar vorige week kreeg ik hem niet uit mijn vingers. Als  je eenmaal in het ‘vluchtelingenwereldje’ zit lijkt het alsof er opeens veel meer berichten over vluchtelingen bij je terecht komen. Iedere dag las ik wel een nieuw rapport, zag ik een nieuw filmpje of las ik een verhaal van iemand die op één van de Griekse eilanden was. En dan word je stil, niet respectvol stil, maar lamgeslagen stil.

Het filmpje wat op mij de meeste indruk maakte was dit. De beelden zijn niet journalistiek denderend of  persé schokkend, het vertelde me niets wat ik niet al wist, maar het maakte het zo zichtbaar. En misschien raakte het me juist ook zo omdat het me deed denken aan een situatie die zo lijkt op een Nederlandse situatie. Kijkt u even mee?

Ik moest denken aan een festival waar ik ergens midden in mijn tienerjaren was. Een weekendje eind augustus met vrij aangename temperaturen. Maar het was gaan regenen en onze tent bleek niet fantastisch opgezet.  We moesten  dweilen en voor mijn gevoel duurde het uren. Mijn sokken werden nat, mijn spullen in de tent werden nat en toen de temperatuur daalde stopte mijn hoofd met functioneren. Ik was kapot! Wat was ik blij toen de regen stopte en ik eindelijk kon slapen. De volgende dag was het festival voorbij, ik ging naar huis. Naar een wasmachine om al mijn kleren in te stoppen, naar een warme douche en een droog bed. Maar de kou en de narigheid van die nacht zal ik niet snel vergeten.

Ik kijk naar de beelden en realiseer me dat dat niks was. Het festival was namelijk goed opgezet. Ja, de weilanden waren de volgende dag drassig, maar als onze tent niet verkeerd was opgezet was alles prima droog gebleven. De weg naar de douche en het toilet waren verhard met speciale festivalvlonders en met een stel goede schoenen of regenlaarzen had je dus nergens last van. Het terrein bood grote tenten waar je ook lekker droog kon zitten met een kopje thee om op te warmen.  En mocht je toch wat onderkoeld zijn geraakt dan was er altijd een dozijn EHBO-ers om je liefdevol te helpen.

En toen moest ik even heel hard zuchten. Want waarom?! Waarom kan alles in ons mooie kleine landje zo perfect georganiseerd worden voor een driedaags festival, maar lukt dit niet voor een vluchtelingenkamp dat er al ruim drie jaar staat? Waarom kom ik op Hoog Catherijne elke drie minuten een agent tegen, maar kan er zo weinig worden gedaan aan de veiligheid in Moria.
Waarom kan er na een overlijden van een klasgenootje in Nederland aan ieder kind passende hulpverlening worden geboden en moeten kinderen in Moria hun eigen trauma’s maar verwerken?
Begrijp me niet verkeerd… ik ben dankbaar voor hoe de zaken zijn geregeld in Nederland! Maar waarom?!  Waarom hier wel, in Griekeland wel, maar in een vluchtelingenkamp op de grens van Europa niet?

En toen kwamen die lamleggende gedachten: “En dan?! Wat ga jij daar aan veranderen?  Je functioneert al niet meer als je tien minuten op een koud station staat, wat ga je daar dan doen? Leuk dat je twee weken lief komt doen en komt luisteren, maar wat kopen die mensen daarvoor. Als je nou goed onderdak voor ze regelde, of structureel goed voedsel, maar dit?! Wat is het nut…”

Mijn moeder appte over een goede tv-uitzending. Ik keek niet. Ik kreeg een artikel  binnen over een nieuw internationaal rapport, ik las het niet. Ik opende mijn facebook en scrolde voorbij aan alles wat niet in mijn hoofd paste.  Ik negeerde, maar werd daarmee ook een beetje boos op mezelf.

Herkent u dat? Dat je helemaal overweldigd bent door dat wat je ziet? En dat je je zo ongelooflijk machteloos voelt?  Ik kan dan zo boos en verdrietig worden. Ik word boos op dingen in maatschappij die in mijn ogen niet deugen. Op een maatschappij die er voor mijn gevoel naar kijkt en niks aan doet. Ik heb het idee dat de wereld op mijn schouders rust.

En dan… dan slaap ik een nachtje goed. Gaat mijn rug wat minder pijn doet (dat helpt altijd J) en breekt de zon in mijn hoofd weer door. Ik pak de draad weer op: ik ga naar winkel en kies een paar snowboots uit.  IK krijg een prachtige petitie op een presenteerblaadje aangeboden en druk op het deel-knopje van mijn facebook. Het kan zo simpel zijn. Mijn invloed is niet groter geworden, maar het gevoel van machteloosheid wel minder. Als ik stil blijf zitten veranderd er niets, als ik in beweging kom kan ik een druppel zijn op een gloeiend plaat.

Ik wil u uitdagen! Dit is mijn verhaal en ik heb gekozen voor een missie naar Lesbos. Dit is wat ik wil en kan doen. Waar maakt u zich boos over en wat wilt u daaraan doen?  Ik vraag u niet om iets groots en meeslepends te doen, maar een kleine actie binnen uw bereik.

Wat ligt binnen jouw cirkel van invloed en wat wil je daarmee doen?
Misschien een helpende video ter ondersteuning van dit hele verhaal: 

Maar goed, nu nog even terug naar Lesbos. Wil jij jouw cirkel van invloed gebruiken om mijn missie te steunen? Wil je mijn verhaal delen, zodat meer mensen het leren kennen en er dan misschien ook iets mee kunnen  doen? Wil je het werk financieel steunen of door middel van je gebed? Dat zou fantastisch zijn! Kijk hier om meer te lezen over wat jij kan doen!

Daarnaast kan je deze fantastische petitie tekenen!

Het resultaat van de Turkije-deal

Na mijn terugkomst in 2015 vroegen veel mensen mij hoe ik de tijd op Lesbos had ervaren. Lang vond ik het lastig de woorden te vinden, het contrast was zo groot: enerzijds was het in- en in triest dat mensen deze wanhoopspoging deden om naar Europa te komen. We kenden allemaal de verhalen over hoe fout het af kon lopen (en ook nu in 2018 gebeurd dat nog). Maar er was ook de hoopvolle kant. Veel mensen kwamen gezond aan land. Soms hadden ze een medische check nodig, maar vaak was een korte adempauze, een droge broek en iets te eten voldoende om ze weer op te doen springen. "What way is it to Athene?" kreeg ik regelmatig als vraag. Ik wees ze de goede kant op voor de bus en waarschuwde vast dat het wel twee dagen kon duren voor ze naar Athene mochten. Een bittere pil voor velen....

Was het nu nog maar zo'n feest. In Maart 2016 werd de Turkijedeal gesloten. Sindsdien schijn je bij kamp Moria ontvangen te worden door andere vluchtelingen met de woorden "welcome to hell". De twee dagen van November 2015 zijn nu een lachertje. De kustwacht pikt de bootjes die overvaren op zodra ze in Griekse wateren zijn. Op zich is dit winst omdat de onveilige bootlandingen van voorheen niet meer nodig zijn. De opvarenden worden direct naar kamp Moria gebracht. Het kamp dat ooit gemaakt werd voor maximaal 3000 mensen om enkele dagen te verblijven is nu overbevolkt. De getallen variëren van 7000 tot 9000 mensen die in en om het kamp heen leven. De problemen stapelen zich op. Ik deel ze vaak op in drie categorieën, die onderling veel wisselwerking hebben:

Fysieke problemen
Het kamp is te klein voor de grote hoeveelheid mensen. Op iedere 80 mensen is ongeveer 1 toilet. Toiletten die regelmatig kapot zijn. Er zijn veel mensen met diarree en ook andere vormen van ziekte worden gemakkelijk overgedragen door de gebrekkige hygiëne.

Hoe moeilijk je je hier tegen kan beschermen als inwoner van Moria realiseerde ik me afgelopen week toen ik bij de Travel Clinic in Ede was voor inentingen. Er werd mij gevraagd met welke nationaliteiten ik in aanraking zou komen. Of ik naar het zelfde toilet ging als deze mensen? En of ik eten zou eten dat door hen bereid was en/of samen met hen zou eten? Ik kreeg daarna een flinke spuit in mijn arm, terwijl het antwoord op de vragen nog "nee" was. Wat nou als het antwoord "ja" was geweest, wat had ik dan allemaal gekregen.

Daarnaast zijn er nog andere fysieke gevaren. Denk bijvoorbeeld aan het brandgevaar bij open vuren tussen plastic tenten. Het gevaar van onderkoeling bij lage temperaturen en ga zo maar door. Als het een festival in Nederland zou zijn, zou de burgemeester nooit toestemming geven om het door te laten gaan.

Psychische problemen
Veel van de mensen die in Moria leven zijn gevlucht voor geweld, hebben een (lange) vlucht achter de rug en zijn in veel gevallen geconfronteerd met fysiek geweld, intimidatie, manipulatie, chantage, seksueel geweld, angst voor hun eigen leven en dat van hun geliefden.
Trauma's die je bij aankomst op Lesbos niet rustig en onder professionele begeleiding kan gaan verwerken. Daarnaast is er de constante stress: stress over je leefomstandigheden, maar ook over wat komen gaat. Wanneer je nu aankomt in Moria zal je namelijk niet eerder dan in het voorjaar van 2019 je eerste gesprek voeren over je asielaanvraag. Wachten, wachten, wachten dus zonder dat je een goede daginvulling hebt. Een zee aan tijd dus om te piekeren, je af te vragen hoe het jou zal vergaan.
In de tussentijd (enkele maanden tot meer dan een jaar) zul je namelijk zien dat het niet duidelijk is wat de uitkomst zal zijn: terugkeer naar je eigen land, deportatie naar Turkije (waar je als vluchteling absoluut niet gastvrij ontvangen wordt) of doorgang naar Europa.

Zou u nog rustig gaan slapen?

Spanningen in het kamp
Zoals u zich kunt voorstellen zorgen de fysieke en psychische problemen voor spanningen. Spanningen bij individuele bewoners, die resulteren in onderlinge spanningen wanneer je zo dicht op elkaar woont. Je kan je voorstellen dat kleine conflicten snel ontstaan en in minder dan geen tijd ontploffen. Vechtpartijen vinden regelmatig plaats midden in het kamp. Ook zijn er mensen die in shock raken, of zelfverwondend en suïcidaal gedrag laten zien. Door de krappe leefruimte is iedereen hier getuige van, ook kleine kinderen. Sinds kort zijn er ook berichten van kinderen die suïcidaal en zelfverwondend gedrag laten zien.


Dit alles gebeurd dus op de rand van 'ons Europa'. Ik kan alleen maar gillen bij dat idee. Hoe kan het zijn dat ik het zo goed heb, dat Europa "trots" is op de Turkije-deal, terwijl dit het resultaat is? Hoe kan het dat AZC's in ons land sluiten omdat er "geen vluchtelingen meer zijn". Ik wil u vragen uw best te doen om de situatie te blijven volgen en er actief artikelen te delen met anderen of door bestaande initiatieven te steunen.
Amnesty International en We gaan ze halen zijn hierbij goede organisatie om in de gaten te houden.

Drie jaar later....

Dit is een foto van drie jaar geleden. In November 2015 stond ik, samen met tientallen andere vrijwilligers, op de noordkust van Lesbos te wachten op rubberen opblaasbootjes en scheepswrakken die volgepakt met vluchtelingen aankwamen. 

Tientallen wanhopige mensen zagen we de overtocht voltooien. We mochten hen met open armen ontvangen en voorzien van de eerste praktische hulp. 

In de periode die voorafging aan mijn werk op Lesbos hoefde ik maar 'bootvluchteling' te zeggen en iedereen had een beeld van wat ik ging doen. Dagelijks vertelde ieder journaal over de mensen die de overtocht waagden en soms de overkant niet haalden. Iedereen kent het beeld nog van de 3-jarige Syrische Aylan, die in zijn rode t-shirtje dood op het strand lag, omdat zijn bootje was vergaan. 

Maar nu... ? Die bootjes komen toch niet meer?! We hebben nu toch een deal met Turkije, daar worden ze toch goed opgevangen? Helaas, de situatie is nog lang niet opgelost en daarom ga ik van 22 December t/m 6 Januari terug naar Lesbos. 

In de komende weken hoop ik u steeds wat meer te vertellen. Over hoe de situatie in de afgelopen drie jaar is veranderd. Over de Turkije-deal en wat dit betekent voor de mensen die nu op Lesbos zijn. Over het werk dat ik ga doen en wat we hier mee proberen te bereiken. En over hoe jij kan helpen (zonder zelf naar Lesbos te gaan, al mag dat natuurlijk ook!). Blijf jij mij volgen?

Boven deze blog kan je ook alvast wat lezen over datgene wat ik ga doen en wat jij kan doen. Ik hoop daar later meer over te schrijven, maar voel je vrij dit alvast te lezen.