Biecht

Ik moet u wat vertellen. Ik wil niet meer….  De afgelopen maand heb ik enthousiast met velen van jullie gepraat over de missie waar ik deel van uit ga maken. Hoewel ik me de ellende realiseerde was  ik blij dat ik mijn handen uit de mouwen mocht  gaan steken .  Ik genoot van  het enthousiasme dat u met mij deelde, van het geld dat binnenkwam, van de mensen die mijn berichten deelden en daarmee van het feit dat we nieuwe mensen bereikten met het verhaal van Moria.

Maar tegelijk viel ik stil. Het was mijn plan om iedere week een blog te schrijven, maar vorige week kreeg ik hem niet uit mijn vingers. Als  je eenmaal in het ‘vluchtelingenwereldje’ zit lijkt het alsof er opeens veel meer berichten over vluchtelingen bij je terecht komen. Iedere dag las ik wel een nieuw rapport, zag ik een nieuw filmpje of las ik een verhaal van iemand die op één van de Griekse eilanden was. En dan word je stil, niet respectvol stil, maar lamgeslagen stil.

Het filmpje wat op mij de meeste indruk maakte was dit. De beelden zijn niet journalistiek denderend of  persé schokkend, het vertelde me niets wat ik niet al wist, maar het maakte het zo zichtbaar. En misschien raakte het me juist ook zo omdat het me deed denken aan een situatie die zo lijkt op een Nederlandse situatie. Kijkt u even mee?

Ik moest denken aan een festival waar ik ergens midden in mijn tienerjaren was. Een weekendje eind augustus met vrij aangename temperaturen. Maar het was gaan regenen en onze tent bleek niet fantastisch opgezet.  We moesten  dweilen en voor mijn gevoel duurde het uren. Mijn sokken werden nat, mijn spullen in de tent werden nat en toen de temperatuur daalde stopte mijn hoofd met functioneren. Ik was kapot! Wat was ik blij toen de regen stopte en ik eindelijk kon slapen. De volgende dag was het festival voorbij, ik ging naar huis. Naar een wasmachine om al mijn kleren in te stoppen, naar een warme douche en een droog bed. Maar de kou en de narigheid van die nacht zal ik niet snel vergeten.

Ik kijk naar de beelden en realiseer me dat dat niks was. Het festival was namelijk goed opgezet. Ja, de weilanden waren de volgende dag drassig, maar als onze tent niet verkeerd was opgezet was alles prima droog gebleven. De weg naar de douche en het toilet waren verhard met speciale festivalvlonders en met een stel goede schoenen of regenlaarzen had je dus nergens last van. Het terrein bood grote tenten waar je ook lekker droog kon zitten met een kopje thee om op te warmen.  En mocht je toch wat onderkoeld zijn geraakt dan was er altijd een dozijn EHBO-ers om je liefdevol te helpen.

En toen moest ik even heel hard zuchten. Want waarom?! Waarom kan alles in ons mooie kleine landje zo perfect georganiseerd worden voor een driedaags festival, maar lukt dit niet voor een vluchtelingenkamp dat er al ruim drie jaar staat? Waarom kom ik op Hoog Catherijne elke drie minuten een agent tegen, maar kan er zo weinig worden gedaan aan de veiligheid in Moria.
Waarom kan er na een overlijden van een klasgenootje in Nederland aan ieder kind passende hulpverlening worden geboden en moeten kinderen in Moria hun eigen trauma’s maar verwerken?
Begrijp me niet verkeerd… ik ben dankbaar voor hoe de zaken zijn geregeld in Nederland! Maar waarom?!  Waarom hier wel, in Griekeland wel, maar in een vluchtelingenkamp op de grens van Europa niet?

En toen kwamen die lamleggende gedachten: “En dan?! Wat ga jij daar aan veranderen?  Je functioneert al niet meer als je tien minuten op een koud station staat, wat ga je daar dan doen? Leuk dat je twee weken lief komt doen en komt luisteren, maar wat kopen die mensen daarvoor. Als je nou goed onderdak voor ze regelde, of structureel goed voedsel, maar dit?! Wat is het nut…”

Mijn moeder appte over een goede tv-uitzending. Ik keek niet. Ik kreeg een artikel  binnen over een nieuw internationaal rapport, ik las het niet. Ik opende mijn facebook en scrolde voorbij aan alles wat niet in mijn hoofd paste.  Ik negeerde, maar werd daarmee ook een beetje boos op mezelf.

Herkent u dat? Dat je helemaal overweldigd bent door dat wat je ziet? En dat je je zo ongelooflijk machteloos voelt?  Ik kan dan zo boos en verdrietig worden. Ik word boos op dingen in maatschappij die in mijn ogen niet deugen. Op een maatschappij die er voor mijn gevoel naar kijkt en niks aan doet. Ik heb het idee dat de wereld op mijn schouders rust.

En dan… dan slaap ik een nachtje goed. Gaat mijn rug wat minder pijn doet (dat helpt altijd J) en breekt de zon in mijn hoofd weer door. Ik pak de draad weer op: ik ga naar winkel en kies een paar snowboots uit.  IK krijg een prachtige petitie op een presenteerblaadje aangeboden en druk op het deel-knopje van mijn facebook. Het kan zo simpel zijn. Mijn invloed is niet groter geworden, maar het gevoel van machteloosheid wel minder. Als ik stil blijf zitten veranderd er niets, als ik in beweging kom kan ik een druppel zijn op een gloeiend plaat.

Ik wil u uitdagen! Dit is mijn verhaal en ik heb gekozen voor een missie naar Lesbos. Dit is wat ik wil en kan doen. Waar maakt u zich boos over en wat wilt u daaraan doen?  Ik vraag u niet om iets groots en meeslepends te doen, maar een kleine actie binnen uw bereik.

Wat ligt binnen jouw cirkel van invloed en wat wil je daarmee doen?
Misschien een helpende video ter ondersteuning van dit hele verhaal: 

Maar goed, nu nog even terug naar Lesbos. Wil jij jouw cirkel van invloed gebruiken om mijn missie te steunen? Wil je mijn verhaal delen, zodat meer mensen het leren kennen en er dan misschien ook iets mee kunnen  doen? Wil je het werk financieel steunen of door middel van je gebed? Dat zou fantastisch zijn! Kijk hier om meer te lezen over wat jij kan doen!

Daarnaast kan je deze fantastische petitie tekenen!

Het resultaat van de Turkije-deal

Na mijn terugkomst in 2015 vroegen veel mensen mij hoe ik de tijd op Lesbos had ervaren. Lang vond ik het lastig de woorden te vinden, het contrast was zo groot: enerzijds was het in- en in triest dat mensen deze wanhoopspoging deden om naar Europa te komen. We kenden allemaal de verhalen over hoe fout het af kon lopen (en ook nu in 2018 gebeurd dat nog). Maar er was ook de hoopvolle kant. Veel mensen kwamen gezond aan land. Soms hadden ze een medische check nodig, maar vaak was een korte adempauze, een droge broek en iets te eten voldoende om ze weer op te doen springen. "What way is it to Athene?" kreeg ik regelmatig als vraag. Ik wees ze de goede kant op voor de bus en waarschuwde vast dat het wel twee dagen kon duren voor ze naar Athene mochten. Een bittere pil voor velen....

Was het nu nog maar zo'n feest. In Maart 2016 werd de Turkijedeal gesloten. Sindsdien schijn je bij kamp Moria ontvangen te worden door andere vluchtelingen met de woorden "welcome to hell". De twee dagen van November 2015 zijn nu een lachertje. De kustwacht pikt de bootjes die overvaren op zodra ze in Griekse wateren zijn. Op zich is dit winst omdat de onveilige bootlandingen van voorheen niet meer nodig zijn. De opvarenden worden direct naar kamp Moria gebracht. Het kamp dat ooit gemaakt werd voor maximaal 3000 mensen om enkele dagen te verblijven is nu overbevolkt. De getallen variëren van 7000 tot 9000 mensen die in en om het kamp heen leven. De problemen stapelen zich op. Ik deel ze vaak op in drie categorieën, die onderling veel wisselwerking hebben:

Fysieke problemen
Het kamp is te klein voor de grote hoeveelheid mensen. Op iedere 80 mensen is ongeveer 1 toilet. Toiletten die regelmatig kapot zijn. Er zijn veel mensen met diarree en ook andere vormen van ziekte worden gemakkelijk overgedragen door de gebrekkige hygiëne.

Hoe moeilijk je je hier tegen kan beschermen als inwoner van Moria realiseerde ik me afgelopen week toen ik bij de Travel Clinic in Ede was voor inentingen. Er werd mij gevraagd met welke nationaliteiten ik in aanraking zou komen. Of ik naar het zelfde toilet ging als deze mensen? En of ik eten zou eten dat door hen bereid was en/of samen met hen zou eten? Ik kreeg daarna een flinke spuit in mijn arm, terwijl het antwoord op de vragen nog "nee" was. Wat nou als het antwoord "ja" was geweest, wat had ik dan allemaal gekregen.

Daarnaast zijn er nog andere fysieke gevaren. Denk bijvoorbeeld aan het brandgevaar bij open vuren tussen plastic tenten. Het gevaar van onderkoeling bij lage temperaturen en ga zo maar door. Als het een festival in Nederland zou zijn, zou de burgemeester nooit toestemming geven om het door te laten gaan.

Psychische problemen
Veel van de mensen die in Moria leven zijn gevlucht voor geweld, hebben een (lange) vlucht achter de rug en zijn in veel gevallen geconfronteerd met fysiek geweld, intimidatie, manipulatie, chantage, seksueel geweld, angst voor hun eigen leven en dat van hun geliefden.
Trauma's die je bij aankomst op Lesbos niet rustig en onder professionele begeleiding kan gaan verwerken. Daarnaast is er de constante stress: stress over je leefomstandigheden, maar ook over wat komen gaat. Wanneer je nu aankomt in Moria zal je namelijk niet eerder dan in het voorjaar van 2019 je eerste gesprek voeren over je asielaanvraag. Wachten, wachten, wachten dus zonder dat je een goede daginvulling hebt. Een zee aan tijd dus om te piekeren, je af te vragen hoe het jou zal vergaan.
In de tussentijd (enkele maanden tot meer dan een jaar) zul je namelijk zien dat het niet duidelijk is wat de uitkomst zal zijn: terugkeer naar je eigen land, deportatie naar Turkije (waar je als vluchteling absoluut niet gastvrij ontvangen wordt) of doorgang naar Europa.

Zou u nog rustig gaan slapen?

Spanningen in het kamp
Zoals u zich kunt voorstellen zorgen de fysieke en psychische problemen voor spanningen. Spanningen bij individuele bewoners, die resulteren in onderlinge spanningen wanneer je zo dicht op elkaar woont. Je kan je voorstellen dat kleine conflicten snel ontstaan en in minder dan geen tijd ontploffen. Vechtpartijen vinden regelmatig plaats midden in het kamp. Ook zijn er mensen die in shock raken, of zelfverwondend en suïcidaal gedrag laten zien. Door de krappe leefruimte is iedereen hier getuige van, ook kleine kinderen. Sinds kort zijn er ook berichten van kinderen die suïcidaal en zelfverwondend gedrag laten zien.


Dit alles gebeurd dus op de rand van 'ons Europa'. Ik kan alleen maar gillen bij dat idee. Hoe kan het zijn dat ik het zo goed heb, dat Europa "trots" is op de Turkije-deal, terwijl dit het resultaat is? Hoe kan het dat AZC's in ons land sluiten omdat er "geen vluchtelingen meer zijn". Ik wil u vragen uw best te doen om de situatie te blijven volgen en er actief artikelen te delen met anderen of door bestaande initiatieven te steunen.
Amnesty International en We gaan ze halen zijn hierbij goede organisatie om in de gaten te houden.