EU, waar ben je?

Mijn ouders zijn trouwe foto-album plakkers. Mijn hele leven speelt zich zo’n drie keer per jaar hetzelfde heerlijke tafereel af. Hoewel het digitale tijdperk natuurlijk wel iets heeft veranderd , blijft de basis hetzelfde, Mijn vader zorgt ervoor dat de foto’s afgedrukt worden, waarna hij samen met mijn moeder samen aan tafel gaat zitten op een zondagmiddag. Stapeltjes vormen zich over de hele tafel: foto’s, foldertjes, bonnetjes en dagboekaantekeningen worden bij elkaar gelegd. Hierna begint het plakken en het schrijven, hele verhalen komen er op papier. Als ik een paar weken later weer eens langskom mag ik plaatsnemen op de bank en laten mijn ouders vol (terechte) trots hun nieuwste album zien.

Een paar weken terug kreeg ik een berichtje van mijn moeder. Of ik nog een afsluitende blog ging schrijven over Lesbos, dan moest er namelijk een bladzijde open worden gelaten in het plakboek.
Ik schreef terug dat ik het niet wist. Ik wilde wel iets schrijven, maar wist van gekkigheid niet wat.
Wat moest ik schrijven?! Had ik het goed gehad? Jazeker. Had ik mooie ontmoetingen gehad? Dat ook. Was er een prettige sfeer bij Shower Power? Ook dat ik volmondig beamen. Maar tegelijk met dat alles knaagde er iets.

Want hoewel het verhaal van Shower Power goed is en ik echt heel blij ben met wat daar gebeurd is wat er op Lesbos gebeurt, is wat er op Lesbos aan de hand is niet goed. Helemaal niet goed zelfs. In een kamp dat gemaakt is voor 3000 mensen leven er intussen meer dan 20.000. De kou is verschrikkelijk in de tenten, gevaar door constante onderlinge spanningen dreigt constant, de artsen en het ziekenhuis kunnen niet meer de medische hulp bieden die nodig is en mensenrechten worden iedere seconde die voorbij tikt geschonden.

Als we terugkijken naar de oorlog wordt ons de vraag gesteld: wat zou jij hebben gedaan. Welke rol zou jij hebben. Iemand plaatste deze week op facebook een afbeelding met de tekst “If you’ve ever wondered what you’d do during slavery, the holocaust or civil rights movement: you’re during it right now” (Wanneer je je ooit hebt afgevraagd wat je zou doen tijdens de slavernij, de holocaus of de burgerrechtenbeweging: Je doet het nu). Dit is natuurlijk een pittige stelling en hoewel ik meteen wil zeggen dat ik natuurlijk een duidelijk verschil zie tussen deze momenten uit de geschiedenis en wat er nu gebeurt op Lesbos is het wel een vraag die me bezig houdt. De mensenrechten worden in Moria elke dag geschonden. En wat doe ik er tegen? Hoe verzet ik me? Heeft wat ik bij Shower Power deed nu echt geholpen? En hoe kan ik me daadwerkelijk verzetten tegen wat daar gebeurt? Ooit zei een Griekse bewaakster tegen mij dat het misschien beter was als de hulpverleningsorganisaties uit Moria zouden vertrekken. Zolang de organisaties bleven helpen, zo stelde zij, zou de rest van Europa het gevoel blijven houden dat de situatie op Lesbos zo erg niet was.

Gisterochtend werd ik wakker met een foto die mij schokte. Midden in de nacht bleek er een groot schip aangekomen te zijn op Lesbos. Op dat schip waren goederen aanwezig voor de bouw van een nieuw gesloten opvangkamp op Lesbos. Ook waren er op het schip honderden agenten aanwezig. Blijkbaar hadden ze al verwacht wat er vervolgens ook gebeurde. De bewoners van het eiland kwamen in opstand! Al jaren geven zij aan dat de situatie onhoudbaar is. De situatie voor de vluchtelingen is onmenselijk, toeristen komen niet meer naar het eiland, het ziekenhuis kan alle extra patiënten niet aan en de laatste tijd neemt ook de criminaliteit in rap tempo toe (zo werden er bijvoorbeeld bomen omgezaagd om vuur mee te maken en schapen gestolen om op te eten).

Toen de bewoners in opstand kwamen greep de politie direct met harde hand in. Mensen worden met traangas bestreden, om zo te zorgen dat de bouw door kan gaan. Gelukkig houden de Lesbossenaren stand en blijven ze zich verzetten. Vandaag scharen verschillende NGO’s zich achter de demonstranten en leggen de vrijwilligers hun werk neer. Laten we heel hard hopen en bidden dat dit eindelijk de doorbraak is waar al zo lang op wordt gewacht….

De foto boven aan deze blog maakte ik in het centrum van Mytilini, de hoofdstand van Lesbos.